راهکار‌های جلوگیری از پوسیدگی دندان را بیاموزید!

به گزارش مجله خبری نگار/دهان ما پر از باکتری است. صد‌ها نوع مختلف باکتری روی دندان‌ها، لثه‌ها، زبان و سایر نقاط دهان ما زندگی می‌کنند. برخی از باکتری‌ها مفید هستند. اما برخی می‌توانند مضر باشند، مانند آنهایی که در فرآیند پوسیدگی دندان نقش دارند. پوسیدگی دندان نتیجه عفونت با برخی از انواع باکتری‌ها است که از قند موجود در غذا برای تولید اسید استفاده می‌کنند.

با گذشت زمان، این اسید‌ها می‌توانند در مینای دندان حفره‌ای ایجاد کنند. در طول روز، یک کشمکش در داخل دهان ما رخ می‌دهد. در یک طرف، پلاک دندانی (یک لایه چسبناک و بی‌رنگ از باکتری) به علاوه غذا‌ها و نوشیدنی‌هایی وجود دارد که حاوی قند یا نشاسته هستند (مانند شیر، نان، کلوچه، آب نبات، نوشابه، آبمیوه و بسیاری دیگر). هر زمان که چیزی می‌خوریم یا می‌نوشیم که حاوی قند یا نشاسته است، باکتری‌ها از آنها برای تولید اسید استفاده می‌کنند. این اسید‌ها شروع به خوردن مینای دندان سخت می‌کنند.

در طرف دیگر، مواد معدنی در بزاق ما (مانند کلسیم و فسفات) به علاوه فلوراید موجود در خمیر دندان، آب و سایر منابع وجود دارد. این تیم به مینای دندان کمک می‌کند تا با جایگزینی مواد معدنی از دست رفته در طول یک "حمله اسیدی" خود را ترمیم کند. دندان‌های ما تمام روز این فرآیند طبیعی از دست دادن مواد معدنی و بازگرداندن مواد معدنی را طی می‌کنند.

اگر پوسیدگی دندان درمان نشود، بزرگ‌تر می‌شود و لایه‌های عمیق‌تر دندان‌های شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. معاینات دندانپزشکی منظم و عادات خوب مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بهترین راه‌ها برای محافظت از دندان‌های شما در برابر پوسیدگی هستند.

حفره دندان چگونه ایجاد می‌شود؟

وقتی یک دندان در معرض اسید قرار می‌گیرد به عنوان مثال اگر اغلب غذا می‌خورید یا می‌نوشید، به ویژه غذا‌ها یا نوشیدنی‌های حاوی قند و نشاسته؛ چرخه‌های مکرر حملات اسیدی باعث می‌شود مینای دندان به از دست دادن مواد معدنی ادامه دهد. ممکن است یک لکه سفید در جایی که مواد معدنی از دست رفته است ظاهر شود.

این نشانه‌ای از پوسیدگی اولیه است. پوسیدگی دندان در این مرحله قابل توقف یا معکوس است. مینای دندان می‌تواند با استفاده از مواد معدنی بزاق و فلوراید موجود در خمیر دندان یا سایر منابع خود را ترمیم کند. اما اگر فرآیند پوسیدگی دندان ادامه یابد، مواد معدنی بیشتری از دست می‌رود. با گذشت زمان، مینای دندان ضعیف می‌شود و از بین می‌رود و یک حفره ایجاد می‌کند. حفره یک آسیب دائمی است که دندانپزشک باید با پر کردن آن را ترمیم کند.

نحوه پوسیدگی دندان

*تشکیل پلاک: پلاک دندانی یک فیلم چسبناک شفاف است که دندان‌های شما را می‌پوشاند. این به دلیل خوردن مقدار زیادی قند و نشاسته و تمیز نکردن خوب دندان‌هایتان است. وقتی قند‌ها و نشاسته‌ها را از روی دندان‌هایتان پاک نمی‌کنید، باکتری‌ها به سرعت شروع به تغذیه از آنها و تشکیل پلاک می‌کنند. پلاک‌هایی که روی دندان‌های شما باقی می‌مانند، می‌توانند زیر یا بالای خط لثه شما به تارتار سخت شوند. تارتار پاک کردن پلاک را سخت‌تر می‌کند و سپر محافظی برای باکتری‌ها ایجاد می‌کند. یک متخصص دندانپزشکی باید این پلاک را پاک کند.

حمله پلاک: اسید‌های باکتری مواد معدنی را در مینای سخت بیرونی دندان شما از بین می‌برد. این فرسایش باعث ایجاد حفره‌های کوچک یا سوراخ‌هایی در مینای دندان می‌شود. هنگامی که مناطقی از مینای دندان ساییده می‌شوند، باکتری‌ها و اسید می‌توانند به لایه بعدی دندان‌های شما به نام عاج برسند. این لایه نرم‌تر از مینای دندان است و در برابر اسید مقاوم‌تر نیست و باعث می‌شود دندان‌های شما حساس‌تر شوند.

ادامه آسیب: با پیشرفت پوسیدگی دندان، باکتری‌ها و اسید از طریق دندان‌های شما به سمت ماده داخلی دندان (پالپ) که حاوی اعصاب و رگ‌های خونی است حرکت می‌کنند. پالپ به دلیل باکتری متورم و تحریک می‌شود. از آنجایی که هیچ جایی برای تورم در داخل دندان وجود ندارد، عصب تحت فشار قرار می‌گیرد و باعث درد می‌شود. گاهی اوقات درد و آسیب می‌تواند از ریشه دندان به استخوان گسترش یابد و باعث از دست دادن استخوان اطراف دندان و حتی رسیدن به دندان‌های مجاور شود.

راهکار‌های جلوگیری از پوسیدگی دندان 

فلوراید: فلوراید یک ماده معدنی است که می‌تواند از پیشرفت پوسیدگی دندان جلوگیری کند. حتی می‌تواند پوسیدگی اولیه دندان را معکوس یا متوقف کند.

فلوراید برای محافظت از دندان‌ها عمل می‌کند، از نابود شدن مواد معدنی در مینای دندان را جلوگیری می‌کند و مواد معدنی از دست رفته را جایگزین می‌کند و همچنین توانایی باکتری‌ها برای تولید اسید را کاهش می‌دهد.

آب دهان: آب دهان ما می‌تواند به مقابله با این حمله اسیدی کمک کند. اما اگر در طول روز زیاد غذا بخوریم، به خصوص غذا‌ها و نوشیدنی‌هایی که حاوی قند و نشاسته هستند، حملات اسیدی مکرر برنده این کشمکش می‌شوند و باعث می‌شوند دندان مواد معدنی خود را از دست بدهد و در نهایت دچار پوسیدگی شود. به همین دلیل است که نظارت بر دفعات غذا خوردن فرزندتان و همچنین نوع غذایی که می‌خورد مهم است.

نکات تکمیلی

* میان وعده‌های بین وعده‌های غذایی را محدود کنید. این تعداد حملات اسیدی به دندان‌ها را کاهش می‌دهد و به دندان‌ها فرصت می‌دهد تا خود را ترمیم کنند.

* آب نبات، کلوچه، نوشابه و سایر نوشیدنی‌های قندی را برای مناسبت‌های خاص ذخیره کنید.

* مصرف آبمیوه را محدود کنید. توصیه‌های روزانه آبمیوه آکادمی اطفال آمریکا را دنبال کنید.

* مطمئن شوید که فرزندتان پس از مسواک زدن قبل از خواب چیزی نمی‌خورد یا نمی‌نوشد که حاوی قند باشد. جریان بزاق در طول خواب کاهش می‌یابد. بدون بزاق کافی، دندان‌ها پس از یک حمله اسیدی کمتر قادر به ترمیم خود هستند.

توصیه‌هایی درباره مسواک و خمیردندان

* برای کودکان ۳ تا ۶ ساله، خمیر دندان را روی مسواک قرار دهید. فقط از مقدار کمی خمیر دندان فلوراید به اندازه یک نخود استفاده کنید. (در کودکان زیر ۲ سال، متخصصان دندانپزشکی توصیه می‌کنند که از خمیر دندان فلوراید استفاده نکنید مگر اینکه پزشک یا دندانپزشک به شما بگوید.)

* فرزند خود را تشویق کنید تا خمیر دندان را از دهان بیرون بیاندازد نه اینکه آن را قورت دهد. کودکان زیر ۶ سال تمایل دارند بیشتر خمیر دندان روی مسواک خود را قورت دهند. اگر کودکان به طور مرتب مقادیر بیشتری از مقدار توصیه شده فلوراید را در طول سال‌های تشکیل دندان مصرف کنند، دندان‌های دائمی آنها ممکن است خطوط سفید یا لکه‌های سفید به نام فلوئوروز دندانی ایجاد کنند. فلوئوروز معمولاً خفیف است؛ در بسیاری از موارد، تنها یک دندانپزشک متوجه آن می‌شود.

* اگر فرزند شما کمتر از ۶ سال دارد، باید به فرزندتان کمک کنید تا دندان‌هایش را مسواک بزند. کودکان خردسال نمی‌توانند به تنهایی دندان‌های خود را تمیز کنند. سعی کنید ابتدا دندان‌های فرزندتان را مسواک بزنید، سپس بگذارید خودشان تمام کنند.

با دندانپزشک در مورد مواد درزگیر صحبت کنید

مواد درزگیر یک راه خوب دیگر برای کمک به جلوگیری از پوسیدگی دندان است. مواد درزگیر پوشش‌های نازک پلاستیکی هستند که روی سطوح جویدنی دندان‌های آسیاب یا مولار رنگ می‌شوند. در اینجا دلیل مفید بودن مواد درزگیر آورده شده است: سطوح جویدنی دندان‌های آسیاب ناهموار و ناهموار هستند، زیرا دارای حفره‌های کوچک و شیار‌هایی هستند. غذا و باکتری می‌توانند در حفره‌ها و شیار‌ها گیر کنند و مدت طولانی در آنجا بمانند، زیرا مو‌های مسواک نمی‌توانند به راحتی آنها را پاک کنند. مواد درزگیر این سطوح را می‌پوشاند و مانعی ایجاد می‌کند که از دندان‌ها محافظت می‌کند و از گیر افتادن غذا و باکتری در آنجا جلوگیری می‌کند.

از آنجایی که بیشتر حفره‌های کودکان و نوجوانان در دندان‌های آسیاب (دندان‌های عقبی) ایجاد می‌شود، بهتر است این دندان‌ها را به محض بیرون آمدن مهر و موم کنید:

* اولین دندان‌های آسیاب دائمی، "مولار‌های ۶ ساله"، بین سنین ۵ تا ۷ سالگی بیرون می‌آیند.

* دومین دندان‌های آسیاب دائمی، "مولار‌های ۱۲ ساله"، بین ۱۱ تا ۱۴ سالگی بیرون می‌آیند.

علائم

علائم پوسیدگی دندان بسته به تعداد و محل آنها متفاوت است. هنگامی که یک حفره تازه شروع می‌شود، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشید. با بزرگ‌تر شدن پوسیدگی، ممکن است علائمی مانند موارد زیر ایجاد شود:

* دندان درد و درد‌های دیگر

* حساسیت دندان

* درد خفیف تا شدید هنگام خوردن یا نوشیدن چیزی شیرین، گرم یا سرد

* سوراخ‌ها یا حفره‌هایی در دندان‌های شما که می‌توانید ببینید.

* لکه‌های قهوه‌ای، سیاه یا سفید روی هر سطحی از دندان.

* درد هنگام گاز گرفتن

عوارض

پوسیدگی دندان و پوسیدگی دندان آنقدر رایج است که ممکن است آنها را جدی نگیرید و ممکن است فکر کنید که مهم نیست اگر کودکان در دندان‌های شیری خود دچار پوسیدگی شوند. اما پوسیدگی دندان و پوسیدگی دندان می‌توانند عوارض جدی و ماندگاری داشته باشند، حتی برای کودکانی که هنوز دندان‌های دائمی ندارند.

عوارض پوسیدگی دندان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

* درد

* آبسه - عفونت باکتریایی که باعث ایجاد کیسه چرک در یک دندان می‌شود.

* تورم یا چرک اطراف دندان

* آسیب یا شکستگی دندان

* مشکلات جویدن

* تغییر موقعیت دندان‌ها پس از از دست دادن دندان